Taxi: herkomst en geschiedenis

Op vakantie zal je waarschijnlijk in bijna elk land wel begrepen worden als je om een ‘taxi’ vraagt. In bijna elke taal betekent taxi namelijk taxi.

Etymologie van het woord taxi

Wat is de herkomst van het internationaal gebruikte woord ‘taxi’? Uiteindelijk is het woord taxi afgeleid van het oud-Griekse woord τάξις (taxis), dat ‘ordening, schikking’ betekent. Taxi is een verkorting van de Franse term taximètre. In Duitsland was de term ‘taxameter’ in gebruik, die terug te voeren valt op het middeleeuws Latijnse woord taxa (taxatie), dat oorspronkelijk op huurrijtuigen van toepassing was. In Nederland gebruiken we nu nog steeds de Duitse term.

Het woord ‘taxi’ is dus afgeleid van ‘taxameter’ en niet andersom. De taxameter in huurrijtuigen hield bij hoeveel er met het voertuig gereden was. Aan de hand daarvan werd de huurprijs opgesteld. De taxameter (en niet taximeter) was er dus eerder dan de taxi!

De geschiedenis van de taxi in New York

In onze zoektocht naar de herkomst van het woord taxi, komen we vervolgens terecht in de Verenigde Staten. Harry Nathaniel Allen, van The New York Taxicab Company, leende het woord taxicab (een samenstelling van ‘taximeter’ en ‘cabriolet’) uit Londen. Hij was degene die in 1907 de eerste 600 New York City taxicabs importeerde vanuit Frankrijk.

De Daimler Victoria Taxicab – de eerste taxi mét taximeter die reed op benzine.

Na enig onderzoek kwam Harry Allen er achter dat geel de kleur was die het meest opviel, dus hij zorgde ervoor dat deze 600 taxi’s de welbekende gele kleur kregen. Nog voor deze periode (rond 1899) waren verreweg de meeste taxi’s in New York elektrische voertuigen, gebouwd in Philadelphia.

Geschiedenis van de taxi in Nederland

En dan de situatie in Nederland. Enig idee in welk jaar in Amsterdam de eerste taxi rondreed? Dat was in 1909! De eerste praktisch gebruikte taxivergunning werd in 1909 afgegeven en in dat jaar introduceerde de Amsterdamsche Rijtuigen Maatschappij (ARM) de eerste taximaatschappij onder de naam Amsterdamsche Taxameter Automobiel Maatschappij (ATAX).

De auto’s waar de ATAX gebruik van maakte, waren elektrisch aangedreven voertuigen met een reservewiel tussen de voorspatborden. De chauffeurs zaten in de open lucht ‘op de bok’. Deze elektrische voertuigen kwamen uit Hamburg en werden vervolgens in Nederland van accu’s voorzien.

De heer H.F. Koek achter het stuur van een Atax, op het damrak, hoek Dam.

Soorten taxi’s en soorten vervoer

Van ons uitstapje naar de geschiedenis van de taxi grijpen we nog even terug op het begrip ‘taxi’. In de Westerse wereld zal iedereen bij een taxi denken aan een personenauto, of misschien een limousine of een personenbus.

Maar wat te denken van:

• Fietstaxi’s;
• Helitaxi’s;
• Watertaxi’s;
• Motor- en scootertaxi’s;
• Vervoer met paard en wagen, de tuktuk en (al dan niet gemotoriseerde) riksja’s!

Conclusie: wereldwijd kan ieder denkbaar transportmiddel in meer of mindere mate ingezet worden als taxi. Wat is het vreemdste voertuig waar jij ooit in bent vervoerd?

Misschien denk je bij een taxi in eerste instantie aan de zogenaamde straattaxi: de taxi die je op straat aanhoudt of waarbij je instapt op een taxistandplaats.

Heden ten dage zijn er echter veel meer vormen van taxivervoer mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan besteld vervoer, dus een taxi die je van tevoren reserveert. Of diverse vormen van contractvervoer, zoals ziekenvervoer, leerlingenvervoer, aanvullend openbaar vervoer, Valys of vliegveldshuttles.

Staxi, een blik op de toekomst

Met een steeds groeiend percentage elektrische voertuigen en chauffeurs die een gedegen interne opleiding hebben gehad aan de Staxi Academy zijn wij helemaal klaar voor de toekomst!

Als eerste Toegelaten Taxi Organisatie in Nederland richten wij ons voornamelijk op Amsterdam en Schiphol, maar ons werkgebied breidt zich steeds verder uit. Bekijk eens in de online bestelmodule wat het vaste tarief is voor een taxirit vanaf jouw woonplaats naar Amsterdam en maak kennis met onze dienstverlening.